WhatsApp in Duitsland niet gebruiken bij VOB/B-Gebrekenmelding

In 2012 had de opdrachtgever de aannemer opdracht gegeven om een dak te bedekken, met inachtneming van de VOB/B. In 2014 deden zich vochtproblemen voor op het dak. In juni 2016 vroeg de opdrachtgever via een WhatsApp-bericht aan de aannemer om naar het dak te kijken, omdat het nog steeds lekte. De aannemer stemde via WhatsApp in ("OK") en inspecteerde het dak de volgende dag. In hoger beroep vroeg de opdrachtgever om vergoeding van de kosten voor dakrenovatie. De aannemer beriep zich op verjaring.

De uitspraak van de rechtbank:

Het Oberlandesgericht Frankfurt wees het beroep van de verweerder vanwege verjaring af:

Tot het moment van inspectie van het dak door de aannemer bevonden de partijen zich in onderhandelingen, waardoor de verjaring werd opgeschort. Doordat er na de inspectie van het dak geen verdere uitwisseling meer plaatsvond, waren de onderhandelingen ingedut en werden ze beschouwd als beëindigd in juli 2016. Het WhatsApp-bericht in juni 2016 leidde niet tot verlenging van de verjaringstermijn.

Juridische beschouwing: De garantieperiode kan met maximaal 2 jaar worden verlengd als de opdrachtgever de aannemer heeft verzocht een gebrek te verhelpen, § 13 lid 5 nr. 1 S. 2 VOB/B ("quasi-herstart" van de verjaring). Het verzoek moet schriftelijk worden gedaan. Omdat de VOB/B een algemene voorwaarde is en geen wet, is § 126 BGB met betrekking tot de schriftelijke vorm niet van toepassing, maar § 127 BGB ("overeengekomen vorm"). Volgens § 127 lid 2 BGB is een "telecommunicatieve overdracht" voldoende om de overeengekomen schriftelijke vorm te behouden.

Het OLG Frankfurt is van mening dat een verklaring via WhatsApp geen "telecommunicatieve overdracht" in de zin van § 127 lid 2 BGB is. De rechtbank voerde aan dat voor telecommunicatieve overdracht van een verklaring een wijze nodig is die op dezelfde manier als een document wordt overgebracht aan de ontvanger van de verklaring, waarbij het herkenbaar moet zijn wie de verklaring heeft afgelegd en de ontvanger in staat moet zijn het document te printen of op te slaan. Een WhatsApp-bericht voldoet niet aan al deze voorwaarden.

Over het algemeen worden messenger-diensten alleen gebruikt voor de uitwisseling van puur privéberichten en niet voor het doen van zakelijke verklaringen, waardoor ze niet de noodzakelijke waarschuwingsfunctie bieden. De afzender van WhatsApp-berichten is - in tegenstelling tot een e-mail - ook niet herkenbaar en de berichten kunnen niet worden verwijderd. Vanwege het ontbreken van de schriftelijke vorm heeft het WhatsApp-bericht van juni 2016 dus geen quasi-herstart van de verjaring veroorzaakt.

De uitspraak van het OLG is niet overtuigend. Volgens de wetsuitleg (BT-Drs. 14/4987, 20 f.) is sprake van een telecommunicatieve overdracht van een verklaring volgens § 127 BGB als deze niet puur mondeling plaatsvond, maar leesbaar is en plaatsvond via digitale gegevensoverdracht. Een WhatsApp-bericht voldoet aan deze voorwaarden. Een WhatsApp-bericht kan ook als tekstbestand worden gedownload en afgedrukt, vooral omdat WhatsApp natuurlijk ook puur zakelijk kan worden gebruikt. Ook de vergelijking met e-mails is niet overtuigend. De afzender van e-mails is ook niet direct herkenbaar, vooral omdat e-mails ook kunnen worden verwijderd.

Dat deze beslissing van aanzienlijk belang is voor de praktijk, ligt voor de hand. Voorzichtigheid is geboden bij communicatie via messenger tussen opdrachtgever en aannemer, vooral met betrekking tot gebreken. De gevolgen kunnen - zoals in het geval van dit specifieke geval - verwoestend zijn. Het is aan te bevelen belangrijke meldingen steeds schriftelijk te doen.

Heeft u vragen over de formele eisen, met name bij een gebrekenmelding, staan wij u graag te woord.

Bron: OLG Frankfurt | vonnis d.d. 21.12.2023 | 15 U 211/21